2025 yılı, küresel ölçekte siyasi dengelerin yeniden kurulduğu, çatışmaların ve diplomatik hamlelerin iç içe geçtiği kritik bir yıl olarak kayıtlara geçti.
ABD’de 5 Kasım 2024’te yapılan seçimleri kazanan Donald Trump, 2016-2020 döneminin ardından ikinci kez başkanlık koltuğuna oturdu. Yüksek Mahkeme Başkanı John Roberts’ın yönettiği yemin töreniyle Trump, ABD’nin 47. Başkanı oldu.
Suriye’de geçiş sürecine girilirken, Ahmed Şara geçici dönem cumhurbaşkanı ilan edildi. Şara’nın uluslararası platformlarda ülkesini temsil edeceği duyuruldu. Aynı yıl, Şara BM Genel Kurulu’nda konuşma yapan ilk Suriye lideri oldu.
ABD’de John F. Kennedy suikastına ilişkin yaklaşık 80 bin sayfalık belge kamuoyuna açıldı. Belgelerin, bilinen tabloyu kökten değiştirmeyeceği değerlendirmeleri öne çıktı.
Almanya’da yapılan genel seçimlerde CDU/CSU partileri yüzde 29 oyla birinci olurken, Friedrich Merz başbakan adayı olarak öne çıktı. Merz, Avrupa’nın ABD’den bağımsızlığını güçlendirmeyi hedeflediklerini açıkladı.
Gazze’de İsrail saldırılarının yeniden yoğunlaşması üzerine Birleşmiş Milletler, bölgedeki uluslararası personel sayısını azaltma kararı aldı. BM yetkilileri, yüzlerce sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Myanmar’da mart ayında meydana gelen 7,7 ve 6,4 büyüklüğündeki depremlerde 2 binden fazla kişi yaşamını yitirdi. Afet, çevre ülkelerde de yıkıma yol açtı.
Küresel ekonomide ise BRICS genişlemeye devam etti. Endonezya, örgüte “tam üye” olarak kabul edildi. Aynı dönemde ABD ile Çin arasında tırmanan tarife savaşları, İsviçre ve İsveç’te yapılan görüşmelerle geçici olarak yumuşadı.
Katolik dünyası, Papa Franciscus’un 21 Nisan’da hayatını kaybetmesiyle sarsıldı. 8 Mayıs’ta ABD’li Kardinal Robert Francis Prevost, Papa 14. Leo adıyla yeni papa seçildi.
Rusya-Ukrayna savaşında diplomatik temaslar hız kazandı. Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da yapılan iki tur doğrudan müzakerede ateşkes sağlanamazken, esir takası konusunda ilerleme kaydedildi.
Haziran ayında İsrail’in İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırıları ve ABD’nin sürece doğrudan müdahil olması, Orta Doğu’da tansiyonu zirveye taşıdı. Trump’ın açıklamasıyla İran ve İsrail arasında ateşkes ilan edildi.
Yıl boyunca Gazze’de yaşanan insani kriz, BM Genel Kurulu’nda birçok liderin gündemindeydi. Çok sayıda ülke Filistin Devleti’ni resmen tanıdı.
Ekim ayında 2025 Nobel Barış Ödülü, Venezuela’da demokrasi mücadelesi yürüten Maria Corina Machado’ya verildi.
ABD’de Zohran Mamdani, New York’un ilk Müslüman belediye başkanı olarak tarihe geçti. Trump yönetimi ise Suriye’ye yönelik Sezar Yasası yaptırımlarını kısmen askıya aldı.
Kasım ayında BMGK, Gazze’de Barış Kurulu kurulmasını ve Uluslararası İstikrar Gücü’nün görev yapmasını öngören tasarıyı kabul etti.
2025, dünya siyasetinde kırılmaların, diplomasi arayışlarının ve küresel vicdan tartışmalarının yılı olarak hafızalara kazındı.
