Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sanayi tesislerinin çevresel performansını iyileştirmek, kirliliği kaynağında önlemek ve sanayide yeşil dönüşümü teşvik etmek amacıyla 1 Aralık 2025'te yürürlüğe girecek 6 yeni tebliği Resmi Gazete'de yayımladı.
Söz konusu tebliğler, "Sanayide Yeşil Dönüşüm (SYD)" belgelendirme sürecinin teknik altyapısını oluşturuyor.
Döngüsel Ekonomi ve Sıfır Kirlilik Hedefi
Tebliğlerin ortak amacı; hava, su, toprak, gürültü ve koku kirliliğine neden olan sanayi emisyonlarını ve atık oluşumunu, "sıfır kirlilik" hedefi doğrultusunda kaynağında önlemek ve azaltmak. Aynı zamanda kaynakları verimli kullanarak, döngüsel ekonomiye ve karbonsuzlaşmaya yönelik işletmelerin "Sanayide Yeşil Dönüşüm (SYD)" belgesi alabilmeleri için "Mevcut En İyi Teknikler (MET)" ile bu tekniklerle ilişkili emisyon seviyelerini (MET-İES) düzenlemek.
Sektörel Bazda Yayımlanan Tebliğler Şunlar:
-
Atık İşleme Sektörüne İlişkin Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Atık işleme tesislerinden kaynaklanan emisyonların azaltılmasını ve kaynak verimliliğini hedefliyor. Mekanik işleme, biyolojik işleme, atık yakma gibi faaliyetleri kapsıyor.
-
Diğer Üretim Faaliyetlerinde Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Kağıt, ahşap levha, tekstil, deri işleme, mezbaha, gıda-içecek, hayvancılık, yüzey kaplama gibi çok geniş bir yelpazedeki sektörleri kapsıyor. 2011 tarihli Tekstil Sektörü Tebliği'ni yürürlükten kaldırıyor.
-
Enerji Üretiminde Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Büyük yakma tesisleri, gazlaştırma/sıvılaştırma tesisleri ve rafinerilerden kaynaklanan emisyonların kontrol altına alınmasını ve enerji verimliliğinin artırılmasını düzenliyor.
-
Kimya Endüstrisinde Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Büyük hacimli organik-inorganik kimyasallar, polimerler, özel kimyasallar, klor-alkali ve gübre üretimi gibi kimya sektörünün tüm alt dallarını kapsayan kapsamlı bir düzenleme getiriyor.
-
Metal Üretimi ve İşlenmesinde Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Demir-çelik üretimi, demir dışı metaller, dökümhaneler ve metal yüzey işleme tesislerinin çevresel performans kriterlerini belirliyor.
-
Mineral Endüstrisinde Mevcut En İyi Teknikler Tebliği: Çimento, kireç, magnezyum oksit, cam, seramik ve mineral lif üretim tesislerine yönelik en iyi teknik standartları içeriyor.
SYD Belgesi ve Puanlama Sistemi Geliyor
Tebliğlerle birlikte, işletmelerin "Mevcut En İyi Teknikler"e (MET) uyum durumu, Bakanlık tarafından yayımlanacak puanlama tablolarına göre hesaplanacak. Bu puanlamaya göre tesislere farklı kategorilerde "Sanayide Yeşil Dönüşüm (SYD)" belgesi verilecek. Ayrıca, tesislerin çevresel performans skorları, toksisite, karbon ayakizi, enerji ve su verimliliği gibi çok sayıda parametrenin dâhil olduğu bir algoritma ile hesaplanarak şeffaf bir şekilde duyurulacak.
AB Mevzuatı ile Uyum Sağlanıyor
Tebliğler, Avrupa Birliği'nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifi ve ilgili Mevcut En İyi Teknikler Referans Dokümanları (BREF) dikkate alınarak hazırlandı. Bu düzenlemelerle, Türkiye'deki sanayi tesislerinin çevre performansının AB standartlarına uyumlu hale getirilmesi ve yeşil dönüşüm sürecinin hızlandırılması amaçlanıyor.
