Adıyaman'ın kültürel belleğinde ve ekonomisinde asırlardır kritik bir yer tutan tütün üretimi, son dönemde alım şirketlerinin sözlerini tutmaması nedeniyle derin bir krizle karşı karşıya. Bölge halkı için bir geçim kaynağı olmanın ötesinde bir anlam taşıyan tütün, her alım döneminde depolarda beklerken, üreticiler de zaman zaman yaşanan fiyat sorunları nedeniyle umutlarını yitiriyor.
Tütünün Adıyaman için yalnızca bir tarım ürünü olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Fevzi Rençber, “yaz sıcağında fideleri çapalayan, kış soğuğunda desteler kuran binlerce aile”nin hikâyesini hatırlatarak, onun bir "aile emeği, dayanışma kültürü ve nesilden nesile aktarılan bir yaşam biçimi" olduğunun altını çizdi.
"TÜTÜN, BİR ŞEHRİN EMEĞİ VE GELECEĞİDİR"
Konuya ilişkin bir değerlendirme yapan Prof. Dr. Fevzi Rençber; "Depolarda bekleyen tütün yalnızca bir ürün değil, bir şehrin emeği, güveni ve geleceğidir. Özel tütün alım şirketlerinin verdikleri sözleri tutmaması, üreticiye verilen emek karşılığının gasp edilmesi demektir. Sözün tutulmadığı yerde ticaret değil, güven çöker" ifadelerini kullandı.
Tütün tarımının, özellikle Adıyaman’ın Çelikhan ilçesi başta olmak üzere neredeyse tüm köylerindeki sosyal dayanışmanın ve imece kültürünün de temel taşlarından biri olduğu ekleyen Prof. Dr. Fevzi Rençber; “Tütün, diziminden ayıklamasına, kurutulmasından tasnifine kadar her aşamasında kolektif emek bulunan bir süreçten geçerken Adıyaman ilimizde toplumsal dokunun da önemli bir parçası olmuştur.” dedi.
ÇÖZÜM İÇİN ÇAĞRI: KAYITLI, GÜVENCELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM
Yaşanan krize karşı çözüm önerileri de sunan Prof. Dr. Fevzi Rençber, şöyle devam etti; “Yapılması gereken, üreticiyi yasaklar ve belirsizliklerle baş başa bırakmak değildir, bunun tersine üretimin kayıtlı, güvenceli ve sürdürülebilir kılınması gerekiyor. Bu kapsamda; Devletin üreticinin yanında durması, Kooperatifleşmenin desteklenmesi, Alım garantisi sağlanması, Gençlerin toprağında üretime devam etmesi için teşvik mekanizmaları oluşturulması gibi adımların atılması gerekiyor. Bu sayede hem yerli üretimin korunacağı, hem de kayıt dışılık ve mağduriyetin son bulacağı düşüncesindeyim.”
"BU SES, BİR ŞEHRİN SESİDİR"
Adıyaman ekonomisi ve geleneksel tarımı için bir simge halinde olan tütünün ciddi tedbirlerle korunması gerektiğini de ekleyen Prof. Dr. Fevzi Rençber, açıklamasını şöyle tamamladı; “Adıyamanlılar için tütünün bir gelir kapısından çok daha fazlası bir değerdedir. Bu ürün, şehrin kimliği, emeği ve onuru olarak nitelendirilebilir. Bu emeğe sahip çıkmak; üreticiyi, aileyi, köyü, kültürü ve yerli üretimi korumaktır. Adıyaman'ın tütünü yasaklarla değil, akılcı destekle yaşar. Ve bu topraklarda alın teri asla sahipsiz bırakılmamalıdır. Bu ses, yalnız bir üreticinin değil; bir şehrin sesidir. Duyulmalı, ciddiye alınmalı, gereken yapılmalıdır."
