Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, imar planı değişikliği sonucu taşınmazlarda oluşan değer artışının %90'ının Değer Artış Payı (DAP) olarak kamuya aktarılmasının usul ve esaslarını düzenleyen yeni bir yönetmelik yayımladı. Yönetmelik, arsa ve arazilerde yapılacak plan değişikliklerinden doğan kazancın kamu yararına kullanılmasını hedefliyor.

İşte Yönetmeliğin Getirdiği Önemli Başlıklar:

1. Kimler, Hangi Durumlarda Değer Artış Payı Ödeyecek?

  • Değer Artış Payı, taşınmaz maliklerinin tamamının talebi ve ilgili idarenin onayı ile yapılan uygulama imar planı değişikliklerinden doğan değer artışı için alınacak.

  • Özellikle, en az 1000 m² büyüklükte imar adalarında yapılan ve nüfus, yapı yoğunluğu, kat adedi veya fonksiyon değişikliği getiren plan değişiklikleri** DAP'a tabi olacak.

  • Riskli yapıların bulunduğu parsellerde, mevcut inşaat alanını %20'nin üzerinde artıran değişikliklerde, bu artışın %90'ı DAP olarak tahsil edilecek.

2. Değer Artış Payına Konu OLMAYAN İstisnalar:

  • 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamındaki riskli alan ve rezerv yapı alanlarındaki belirli işlemler.

  • Kamu yatırımları ve kamu mülkiyetindeki alanlar.

  • Mazbut ve mülhak vakıf arazileri.

  • Cephe hattı düzeltme, yapı yaklaşma mesafesi gibi teknik düzenlemeler (emsal alanı artırmamak kaydıyla).

  • İdarelerin kendi yetkisiyle yaptığı nazım plan uyumlaştırma değişiklikleri.

3. Değer Nasıl Belirlenecek?

  • Değer tespiti için, idare tarafından DAP sistemi üzerinden en az iki yetkili gayrimenkul değerleme kuruluşu otomatik olarak atanacak.

  • Bu kuruluşların hazırladığı raporlar, idare bünyesinde oluşturulan ve teknik personelden oluşan Kıymet Takdir Komisyonu tarafından değerlendirilecek.

  • Komisyon, değerleme kuruluşlarının belirlediği değer artışının ortalamasından az olmamak üzere nihai değer artışını tespit edecek.

4. Ödeme Kolaylığı: Peşin Ödemede %10 İndirim

  • DAP, peşin veya 4 taksit halinde ödenebilecek.

  • Peşin ödemelerde %10 indirim uygulanacak.

  • Taksitli ödemelerde ilk taksit faizsiz olacak, diğer taksitler ise TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) üzerinden güncellenecek. Ödemelerin zamanında yapılmaması durumunda ise TÜFE artışı uygulanacak.

5. Değer Artış Payı Hangi Hesaplara Aktarılacak?

UMFED, Ankara temaslarında TBMM ve bakanlıklara ulaştı
UMFED, Ankara temaslarında TBMM ve bakanlıklara ulaştı
İçeriği Görüntüle

  • Büyükşehirlerde: %25 Büyükşehir Belediyesi, %25 İlçe Belediyesi, %25 Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı, %25 Genel Bütçe.

  • Diğer illerde: %40 Onaylayan İdare, %30 Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı, %30 Genel Bütçe.

  • Bakanlık onaylı değişikliklerde paylar farklılaşıyor.

6. Tapuya Şerh Konulacak

  • Plan değişikliği onaylandıktan sonra, DAP ödeninceye kadar ilgili taşınmazların tapularına "Değer Artış Payına Tabidir" şerhi konulacak. Bu şerh kaldırılmadan taşınmazın satış, devir, bağış gibi işlemleri yapılamayacak ve yapı ruhsatı alınamayacak.

Geçiş Süreci ve Yürürlük

  • Yönetmelik, yayımı tarihi olan 12 Aralık 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi.

  • 20 Şubat 2020'den önce başvurusu yapılmış ve resmi kaydı alınmış plan değişiklikleri bu yönetmeliğin kapsamı dışında tutuluyor.

  • Eki için tıklayınız

Muhabir: Mehmet Emin Danış