Özellikle büyük şehirlerde yaşayan çocukların birden bire kurban kesimi anındaki sahnelere şahit olması, hayat boyu sürecek bazı problemlere sebep olabilir. Memorial Şişli Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uz. Dr. Leyla Benkurt Alkaş, Kurban Bayramı’ndan çocuk psikolojisi konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Çocuklara kurban kesimini izlemeleri için ısrar edilmemeli
Kurban kesim törenini 7 yaşından küçük çocukların izlemesi genellikle uzmanlar tarafından önerilmemektedir. Kırsal kesimdeki çocuklar hayvanların kesilmesine, yenilmesine daha erken yaşta alışmalarına rağmen büyük şehirlerdeki çocuklar eti, işlenmiş halde, tabaklarda pişirilmiş olarak görmeye alışıktır. Yaşı kaç olursa olsun kimse kurban kesimini izlemek için zorlanmamalıdır.
Çocuklar hayvanları oyun arkadaşı olarak görür
Geçtiğimiz yıllarda bayramlarda kurbanlık hayvanlar günler, aylar öncesi alınıp, evde beslenilirdi. Çocuklar da hemen sevgiyle bağlanır, besler, isim koyar ve sahiplenirdi. Bazı bölgelerde bu gelenek halen devam etmektedir. Ancak burada her şey normal görünürken, unutulmaması gereken bir nokta bulunmaktadır. Çocuklar kınalar yakılıp süslenen, özenle en iyi yiyecekler verilen bu hayvanın kurbanlık olduğunu bilmez ya da bilip de anlamını kavrayamazsa, ailesinin onu günü gelince kesmesini çok travmatik bir şekilde yaşayabilmektedir.
Üzücü bayram anısı kekeleme ve tik oluşumuna neden olabilir
Kurban kokusundan rahatsız olan, asla et yemeyen ya da sadece kıyma, tavuk yiyen birçok kişi vardır. Kurban Bayramı’nda sofraya oturmak istemeyen, ete dokunamayan, kasaba gidemeyen, aşırı el yıkayan, kaygı sorunları olan bu kişilerin üzücü bayram anıları bulunmaktadır. Zorlanma, alay edilme, korkmadığını ispatlama uğraşları ile hazır olmadan, anlamını kavramadan izlenen kurban kesimleri psikiyatrik sorunlara neden olmaktadır. İzleyen küçük çocuklarda uyku sorunları, sıçramalar, korkular olabilir. Anneden ayrılamama, nefes alamama, çarpıntı, kekeleme, tikler, tekrar tekrar sorular sorma, bulantı, karın ağrısı, yemek reddi gibi çeşitli davranış sorunları ortaya çıkabilir.
Bayramların manevi yönü çocuklara iyi anlatılmalı
Kurban Bayramı’nın sosyal boyutu üzerinde durulmalı ve çocuğa doğru şekilde anlatılmalıdır. Kesim işlemi sonrası, büyüklerin evinde, tüm akrabaların bir araya gelip güzel yemekler hazırlayıp, temiz ve özenli giyindikleri bayram sofralarında buluşmaları, geçmişten geleceğe uzanan bağların arasında çocukların kendilerini güvenli hissetmesi, kimlik oluşumu ve bütünün bir parçası olma duygusu çocukların olumlu gelişimine katkı sağlayacaktır.
