Sosyal Hizmet Merkezi Salonunda düzenlenen seminere Besni Sosyal Hizmet Müdürü Mustafa Orhan ve Müdür Yardımcıları Hasan Sabak ve Haci Ali Aygün, Adıyaman Çölyak Derneği Başkanı Salih Gültoplayan, Besni Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Ersin Babalık, Diyetisyen Mehmet Ali Uludağ, öğrenciler ve çölyak aileleri katıldı.
Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından seminerin açılış konuşmasını yapan Sosyal Hizmet Merkezi Müdür Yardımcısı Haci Ali Aygün; "Dünya Çölyak Günü kapsamında düzenlemiş olduğumuz Çölyak Farkındalık Seminerine hoş geldiniz.
Çölyak buğdayın içinde yer alan gluten maddesinin bazı kişilerde sebep olduğu ince bağırsak alerjisi olması ve tek tedavisinin diyet olması Çölyaklıların bütün hayatını etkilemektedir. Bu nedenle çölyak hastalıktan ziyade bir yaşam biçimi olup birçok zorluğu içerisinde barındırmaktadır. Karşılaşılan bu zorlukların üstesinden gelebilmek, çölyaklıların ve ailelerinin hayatını kolaylaştırmak ve toplumda farkındalık oluşturmak için bu semineri organize ettik.
Seminerimize destek olan Adıyaman Çölyak Derneği Başkanı Salih Gültoplayan'a, Besni Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Esin Babalık'a ve Diyetisyen Mehmet Ali Uludağ'a teşekkür ederiz" dedi.
Aygün'ün konuşmasının ardından Adıyaman Çölyak Derneği Başkanı Salih Gültoplayan çölyak hastalığı hakkında bilgiler verdi.
ÇÖLYAK HASTALIĞINDA BESLENME
Daha sonra kürsüye gelen Diyetisyen Mehmet Ali Uludağ; "Çölyak hastalığı (Gluten sensitif enteropati, gluten enteropatisi, çölyak sprue), genetik olarak yatkın olan bireylerde, gluten içeren gıdaların alınması ile ortaya çıkan proksimal ince bağırsağı tutan ve glutene karşı kalıcı intolerans ile karakterize bir enteropatidir. Çölyak, yetişkinlik ve yaşlılık dönemi dahil olmak üzere, her yaşta ortaya çıkabilecek bir hastalıktır.
Çölyak hastalığının tek tedavisi diyettir. Çölyak hastalığı kişinin ömür boyu birlikte yaşadığı arkadaşı gibi olmalıdır. Kesin bir tedavi şu an için söz konusu değildir.
Gluten içermeyen her besin diyette serbesttir. Temel besin gruplarımız olan et grubu, sebze-meyve grubu, süt-yoğurt grubu ve tahıl grubu besinlerden glutensiz olanlar yeteri kadar alınmalıdır.
Glutensiz diyetin en büyük zorluğu ambalajlı ürünler ve içeriği bilinmeyen birçok yiyecek ve içeceğin olmasıdır. Çölyaklı bireyler her ortamda yediklerini içtiklerini kontrol etmek ve içinde ne var ne yok sorgulamak zorundadır. Özellikle restoranlarda ve davetlerde zorluk yaşamaktadırlar.
Türkiye’de çölyaklı olmak ve çölyakla yaşamak oldukça zordur. Bunun en önemli nedeni, buğdaya dayalı bir beslenme kültürümüzün olmasıdır. Her yiyeceğin içinde un ve buğday bulunması diyeti zorlaştırmakta ve hastaları her yere yemek taşımaya mecbur bırakmaktadır. Ayrıca bisküvi, makarna, erişte, ekmek gibi glutensiz özel ürünlerin pahalı oluşu ve her yerde kolaylıkla bulunmaması da çölyaklıların yaşadığı en büyük zorluktur. Eğer bir çölyaklıysanız et yiyebilirsiniz ama içine ekmek konulmuş köfte yiyemezsiniz. Mercimek yiyebilirsiniz ama un katkısı ile yapılmış mercimek çorbası içemezsiniz" dedi.
GLÜTENSİZ YAŞAM
Son olarak konuşan Besni Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Ersin Babalık; "Gluten buğday, kavuzlu buğday, çavdar ve arpada bulunan çeşitli proteinlerin genel adıdır. Gluten kelimesi tutkal anlamına gelen İngilizce glue kelimesinden gelir. Hamura yapışkan kıvamını veren şey, suyla karışmış glutendir. Ekmeğin pişirildiğinde kabarmasını sağlayan da glutenin tutkalımsı kıvamıdır. Ekmeğin sakızımsı yapısı da glutenden gelir.
Ne yazık ki birçok insan glutenli gıdalar tükettikten sonra rahatsızlanır. Glutene karşı bu hassasiyetin en ciddi biçimi çölyak hastalığıdır.
Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluteni yabancı bir istilacı olarak algılayıp, onunla birlikte bağırsak hücrelerine de saldırmasıyla oluşur; yani otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalık insanların yaklaşık %1’inde görülür. Gluten tükettiğinizde kendinizi rahatsız hissediyorsanız mutlaka bir doktora görünün. Glutensiz diyet gluten adı verilen proteinleri içeren gıdaları, örneğin buğday, çavdar ve arpa ürünlerini beslenme rejiminizden çıkarmanızı gerektirir. Glutensiz diyet ile ilgili araştırmaların çoğu çölyak hastaları üzerine yapılmıştır" dedi.
