Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi, 25 Eylül 2015 tarihinde gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi'nde kabul edildi, bu çerçevede 169 hedef belirlendi amaç ve hedeflerine erişim düzeyini izleyebilmek amacıyla da 232 göstergeden oluşan bir küresel gösterge seti oluşturuldu.
Türkiye İstatistik Kurumu, gerçekleştirdiği çalışma sonucunda bu yıl 100 gösterge ve tanımları haber bülteni ile birlikte yayımladı.
Göreli yoksulluk oranı 2010 - 2018 döneminde azaldı
TÜİK Gaziantep Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada göreli yoksulluk oranının 2010 - 2018 döneminde 3,0 puan azaldığı belirtildi.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, 2010 yılında %16,9 olan yoksulluk oranı, 2018 yılında 3,0 puan azalarak %13,9 olarak gerçekleşti. Yoksulluk sınırının altında kalan 15 yaşın altındaki fertlerin oranı, 2010 yılında %24,8 iken, 2018'de %21,6 oldu. Genç nüfusu temsil eden 15-24 yaş grubunda ise, 2010 yılında %18,5 olan yoksulluk oranı 2018'de %16,1 olarak gerçekleşti.
Beş yaş altı çocukların %8’i fazla kilolu
Türkiye'de 2018 yılında beş yaşın altındaki çocukların %1,7'si boyuna göre zayıf iken, bu yaş grubundaki çocukların %8,1'inin boyuna göre fazla kilolu olduğu belirlendi. Boyuna göre kilolu olan beş yaş altı çocukların oranı 2013 yılına kıyasla 2,8 puan azalırken, boyuna göre zayıf olan aynı yaş grubundaki çocukların oranı sabit kaldı.
Anne ve beş yaş altı çocuk ölüm oranları azaldı
Anne ölüm oranı 2010 yılında yüz bin canlı doğumda 16,7 iken, 2018 yılında bu değer 13,6'ya geriledi. Beş yaş altı ölüm hızı 2010 yılında bin canlı doğumda 15,5 iken, 2018 yılında 11,4 oldu. Aynı dönemde neonatal ölüm hızı da bin canlı doğum başına 7,6'dan 6,0'a geriledi.
Hastanede gerçekleşen doğumların oranı 2010 yılında %91,6 iken, 2018 yılında %98,0 oldu. Aynı dönemde yüz bin nüfus başına düşen hekim sayısı 167'den 187'ye; ebe ve hemşire sayısı ise 224'ten 302'ye yükseldi.
Kalp damar hastalıkları, kanser, diyabet ve kronik solunum hastalığına bağlı ölümlerin oranı 2010 yılında %73,6 iken, 2018 yılında %68,6 oldu.
Sağlık personeli tarafından gerçekleştirilen doğumların oranı 2010 yılında %91,6 iken, 2018 yılında %98 oldu. Aynı dönemde yüz bin nüfus başına düşen hekim sayısı 167'den 187'ye yükseldi.
Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranı arttı
Beş yaş net okullaşma oranı 2015 yılında %67,2 iken 2018 yılında 8,0 puan artarak %75,2 olarak gerçekleşti. Üç ve dört yaşlarındaki çocuklar için erken çocukluk gelişimi endeksi 2018 yılında %73,7 olarak hesaplandı. Kız çocuklar için %78,0 olan endeks değeri, erkek çocuklar için %69,8 oldu. İlkokul kademesindeki öğretmenlerin 2018 yılında %64,0'ını kadınlar oluşturdu. Kadın öğretmenlerin toplam içindeki oranı ortaokul için %58,3 iken, ortaöğretim seviyesi için %50,8 olarak gerçekleşti.
Yönetici kadınların oranı arttı
Yöneticilik pozisyonlarındaki kadınların oranı 2012 yılında %14,4 iken 2018 yılında %16,3 olarak gerçekleşti. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki kadınların sandalye oranı, 2018 yılı Milletvekili genel seçimi sonuçlarına göre %17,3 oldu. 1 Kasım 2015 tarihli milletvekili seçim sonuçlarına göre bu oran %14,7 idi.
Güvenilir içme suyuna erişim arttı
Güvenilir şekilde yönetilen içme suyu hizmetlerini kullanan nüfusun oranı 2010 yılında %98,3 iken, 2018 yılında %98,6 oldu. Güvenilir şekilde arıtılmış atıksu oranı ise 2010 yılında %72,8 iken 8,1 puan artışla 2018 yılında %80,9 oldu. Doğalgaz aboneliği bulunan hanelerin oranı 2014'te %51,0 iken 2018 yılında bu oran %63,5'e yükseldi. Elektriğe erişebilen nüfusun oranı ise 2010 yılından itibaren %100 olarak gerçekleşti.
İşsizlik oranı 2018 yılında %11 oldu
İşsizlik oranı 2018 yılında erkekler için %9,5 iken kadınlar için %13,9 oldu. İşsizlik oranı yaş grubuna göre incelendiğinde, en yüksek işsizlik oranı %22,0 ile 20-24 yaş grubundaki fertlerde gerçekleşti.
Saatlik ortalama brüt ücret 2018 yılı için 20,7 TL olarak tahmin edildi. Bu değer erkekler için 20,9 TL, kadınlar için 20,3 TL oldu.
Örgün ve yaygın eğitime devam etmeyen ve herhangi bir işte de çalışmayan 15-24 yaşındaki fertlerin oranı 2010 yılında %32,3 iken, 2018 yılında %24,5 olarak gerçekleşti. Bu oran 2018 yılında erkekler için %15,6 iken, kadınlar için %33,6 oldu.
Ar-Ge harcamaları arttı
Araştırma ve geliştirme harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2010 yılında %0,80 iken, 2018 yılında %1,03 olarak gerçekleşti. Bir milyon nüfus başına düşen araştırmacı sayısı ise 2010 yılında 880 iken 2018 yılında bu sayı 1 551 olarak gerçekleşti.
İmalat sanayi katma değerinin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2010 yılında %15,1 iken 3,9 puan artışla 2018 yılında %19,0 olarak gerçekleşti. İmalat sanayi istihdamının toplam istihdam içindeki payı ise 2010 yılında %18,7 iken 2018 yılında %18,2 oldu.
Toplam imalat sanayi katma değeri içinde mikro ölçekli girişimlerin payı 2010 yılında %7,8 iken, 2018 yılında bu oran %4,9 oldu.
Ormanlık arazi oranı 2018 yılı itibarıyla %28,5 oldu
Ormanlık arazinin toplam arazi büyüklüğüne oranı 2010 yılında %27,1 iken 2018 yılında 1,4 puan artarak %28,5 oldu.
İnternet kullanımı neredeyse iki katına çıktı
TÜİK Gaziantep Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada Türkiye’de 2010 yılından 2018 yılına kadar internet kullanımının %89 oranında arttığı belirtildi.
İnternet kullanan bireylerin oranı 2010 yılında %37,6 iken 2018 yılında %71,0 oldu. Bu oran 2018 yılında erkeklerde %78,2, kadınlarda ise %63,9 oldu. Cep telefonu kullanan bireylerin oranı ise 2018 yılında %92,7 olarak tahmin edildi. Bu oran erkeklerde %96,3, kadınlarda %89,1 olarak gerçekleşti.
Türkiye'nin donör ülke olarak yapmış olduğu net resmi kalkınma yardımlarının toplam miktarı 2010-2018 döneminde yaklaşık dokuz kat artarak, 2018 yılında 8 milyar 612 milyon ABD Doları olarak gerçekleşti. Net resmi kalkınma yardımlarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı ise 2010 yılında %0,13 iken, 2018 yılında %1,10'a yükseldi.
