ADIYAMAN (PHA) - Murat KAYIŞ - Anahtar Parti Adıyaman İl Başkanı Emircan Ahmet Alsan, “Vatandaş, tarla ile market arasındaki uçurumun kapanmasını bekliyor. Ancak hal yasası tek başına çözüm olmayacaktır. Çözüm, tüm tarım ve hayvancılığı kapsayacak Birlikte Üretim Modelidir” dedi.
“Vatandaş fiyat uçurumunun kapanmasını bekliyor”
İl Başkanı Alsan, hal yasasının toplumda yüksek beklentiler oluşturduğunu belirterek şunları söyledi:
“Vatandaşlarımız, tarla ile pazar ya da market fiyatı arasındaki uçurumun kapanmasını bekliyor. Meyve ve sebze üreticiden çıkar, şehir hallerinden geçer, pazara ve markete ulaşır. Bu süreçte fiyat her adımda katlanır. İnsanlarımız doğal olarak ‘Hal yasası çıkacak, her şey düzelecek mi?’ diye soruyor.”
Hal kapsamı dışında kalan ürünler: “Süt, buğday, pirinç, peynir…”
Alsan, hal yasasının yalnızca meyve ve sebze fiyatlarında sınırlı etkiler yapabileceğini, ancak temel gıda ürünlerinde fiyat farklarının devam edeceğini belirtti:
“Buğday, arpa, mısır, yağlık ayçiçeği, pirinç, yem bitkileri, bal, süt, peynir, tereyağı… Bunlar halden geçmez. Peki üreticiden tüketiciye gelene kadar hangi yollardan geçiyor? Çiftçi kaça satıyor, biz kaça yiyoruz, biliyor muyuz?”
Alsan, çarpıcı örnekler de verdi:
“Çiftçiden 13 TL’ye alınan süt, sanayide 17,15 TL maliyetle işleniyor. Kaşar peynirin 220 TL’ye satılması gerekirken 300 TL’ye çıkıyor. 95 TL olması gereken kültür peynir 160 TL’ye raflara geliyor.”
“Hal yasası sınırlı bir etki yapar”
İl Başkanı Alsan, hal yasasına dair şu değerlendirmeyi yaptı:
“Hal yasası tüketici lehine düzenlense bile sadece meyve ve sebze fiyatlarını sınırlı ölçüde etkileyebilir. Ancak süt, buğday, ayçiçeği, mısır gibi hal kapsamı dışında kalan ürünlerde fiyat farkları devam eder. Bu ürünlerin fiyatı borsa üzerinden belirleniyor, stokçuluk ve spekülasyonla şişiriliyor, döviz hareketleri ya da ithalat politikaları bahane edilerek artırılıyor.”
“Çiftçi zarar ederken aracı ve sanayici kazanıyor”
Alsan, tarım ürünlerindeki fiyat farklarının temelinde üretici aleyhine işleyen bir sistem olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“Üretici zarar ederken aracı ve sanayici kat kat kazanıyor. Geçen yıl tüccar, çiftçiden buğdayı 7 TL’ye aldı, 11 TL’den üretime girdi. Çiftçi zarar ederken ekmek pahalandı. Ayçiçeği düşük fiyata alınıyor, stoklanıyor; döviz ya da yurtdışı fiyat artışı bahane edilerek yağ fiyatı şişiriliyor. Arpa spekülasyonla yem fiyatını artırıyor, bu da et fiyatlarına yansıyor. Mısırda ya spekülasyon yapılıyor ya da ithalat vergisi sıfırlanıyor. İthalatçı kazanıyor, üretici batıyor.”
Çözüm önerisi: “Birlikte Üretim Modeli”
Anahtar Parti İl Başkanı Emircan Ahmet Alsan, çıkış yolunun yalnızca hal yasası olmadığını vurguladı:
“Sadece hal yasasına bel bağlamak yetmez. Meyve-sebze gibi tüm tarım ve hayvancılık üretiminde Birlikte Üretim Modeli hayata geçirilmelidir. Devlet, kooperatifler aracılığıyla üreticiyle ortak olacak. Kooperatifler merkez birlik çatısı altında fiyatları denetleyecek. Böylece tüketici hal yasasından beklediğinin de ötesinde kazanç sağlayacak; çiftçi ise daha çok bereket görecek.”
“Sağlıklı gıda, güçlü toplum”
Alsan, açıklamasını şu ifadelerle tamamladı:
“Hal yasası tek başına çözüm değildir. Üretim, planlama, takip, AR-GE ve girdi maliyetlerini düşüren verimlilik artışıyla büyür. Birlikte Üretim Modeli ile üretim artar, istihdam artar. Maliyetler düşer, kalite yükselir. Zararlı tarım ilaçları azalır, daha sağlıklı besleniriz. Çocuklarımız proteine ulaşır, zihinsel gelişimleri artar. Sağlık harcamaları düşer, toplumun yaşam kalitesi yükselir. Devlet tüm tarımsal girdileri çiftçisine verecek, çiftçi kredi ve faiz sarmalına girmeyecek ve mahsulüyle borcunu ödeyecek. Böylece çiftçi bankacılara, tefecilere ve aracılara mahkûm olmayacak.”
Kaynak : PHA
