Adıyaman Üniversitesi'nin öncülüğünde ve Gençlik ve Spor Bakanlığı desteğiyle gerçekleştirilen "Geçmişten Günümüze Perre’de Yemek Kültürü" projesi, iki gün boyunca sürdürülen atölye ve saha etkinlikleriyle tamamlandı. ÜNİDES programı kapsamında gerçekleştirilen proje, Adıyaman’ın tarihi ve gastronomik mirasını bilimsel bir bakış açısıyla buluştururken, antik tariflerin modern tekniklerle yeniden yorumlandığı dikkat çekici bir kültür çalışmasına dönüştü.
Perre Antik Kenti binlerce yıllık tariflerle kültür, tarih ve lezzetle yeniden canlandı
Adıyaman Üniversitesi’nden örnek bir arkeo-gastronomi projesi
Projenin hazırlayıcısı Adıyaman Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kahraman Yağız’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen çalışma, Perre Antik Kenti’nin Kommagene medeniyetinden bugüne kalan izlerini mutfak kültürü ekseninde değerlendirmeyi hedefliyor. Etkinlik boyunca arkeoloji, gastronomi ve kültürel miras kavramları bir araya getirildi.
Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Keleş, etkinliğin açılışında yaptığı konuşmada, "Üniversitemizin yürüttüğü bu proje, Perre Antik Kenti'ni arkeo-gastronomi turizmi çerçevesinde değerlendirerek hem kültürel bir mirası yaşatmayı hem de Adıyaman mutfağını tanıtmayı hedefliyor. Amacımız, binlerce yıllık birikimi günümüzle harmanlayarak sürdürülebilir bir kültür turizmi vizyonu ortaya koymaktır," ifadelerini kullandı.
Atölye çalışmasında antik yemek tarifleri modern tekniklerle pişirildi
Projenin ilk günü Adıyaman Üniversitesi yerleşkesinde kurulan atölyede gerçekleştirildi. Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ile Aşçılık Programı öğrencilerinin katılımıyla düzenlenen uygulamalı çalışmalarda, antik dönem tarifleri kaynaklar ışığında yeniden yorumlanarak hazırlandı. Atölye çalışmasında öğrencilere antik yemekler uzmanı, araştırmacı-yazar ve şef Nurdan Çakır Tezgin (Aşçı Fok) eşlik etti.
Tezgin, menünün oluşturulmasında hem tarihi kaynaklara hem de bölge mutfağına özel bir önem verdiklerini belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Antandros Antik Kenti’nden Perre’ye bir dostluk köprüsü kurduk. Buraya gelirken seçtiğimiz tarifleri Adıyaman mutfağına uzak düşmeyecek biçimde belirledik. Kuru yemişli köfte, buğday lapası, mercimekli pırasalı yemekler ve antik dönemde sunularda kullanılan ballı-defneli peynir ekmeği gibi özel lezzetler hazırladık. Bu yemeklerin her biri hem tarihî belgelerde hem de bugünün yerel kültüründe izleri bulunan ürünlerdir.”
Perre Antik Kenti’nde tarihi atmosferde tadım etkinliği düzenlendi
Etkinliğin ikinci günü, Perre Antik Kenti’nin nekropol alanında düzenlenen yemek sunumu ve tadım programı ile devam etti. Arkeolojik kalıntılarla çevrili alan, antik dönem sofralarının yeniden kurulduğu sahneye dönüştü. Yüzlerce yıllık yemeklerin modern yorumu, katılımcıların büyük beğenisini topladı.
Sunulan yemekler arasında özellikle dikkat çekenlerden biri, defne yaprağında et suyuyla pişirilen kuru yemişli köfte oldu. Üzüm, yaban mersini, antep fıstığı ve çam fıstığı gibi doğal malzemelerle harmanlanan yemek, Anadolu mutfağının tarihsel sürekliliğine işaret eden bir örnek olarak sunuldu. Bunun yanında beyin ve kıymayla hazırlanan, buğdayla zenginleştirilmiş antik lapalar, mercimekli-pırasalı sıcak yemekler ve defneli ballı peynir ekmeği de katılımcılara ikram edildi.
“Ballı ekmek ellerimizle bölüştük, acılarımızı da paylaşmak için geldik”
Şef Nurdan Çakır Tezgin, ballı-defneli peynir ekmeğinin antik çağlarda özellikle şenlik, cenaze ve önemli günlerde yapılarak paylaşım ritüellerinin bir parçası olduğunu belirtti. Ekmeğin elle bölünerek tören havasında sunulmasının bu anlamı pekiştirdiğini belirten Tezgin, “Bugün burada bu paylaşımı yaşarken aynı zamanda Adıyaman’ın 6 Şubat sonrası yaşadığı büyük acıya da küçük bir katkı sunmak istedik. Bu sofralar sadece yemek değil, dayanışma sofralarıdır,” dedi.
Antandros’tan Perre’ye uzanan kültürel bağ
Etkinliğe Balıkesir Edremit’ten katılan Antandros Antik Kenti Koruma Derneği Başkanı Gülçin Cömert ise, antik yemek kültürlerinin sadece geçmişe değil, bugünün turizm vizyonuna da ışık tuttuğunu belirtti. Cömert şu değerlendirmede bulundu:
“Perre ile Antandros arasında bir kültür köprüsü kurduk. Bu yemekler, bugün Adıyaman mutfağında kullanılan ürünlerle birebir uyumlu. Turizm çalıştaylarında da ifade edildiği gibi artık bu tür tarihi tatlar otantik turizmin bir parçası haline gelebilir. Bu deneyimin, Türkiye’nin farklı illerinde de devam etmesini diliyoruz.”
Proje belge takdimiyle sona erdi
Etkinlik sonunda projeye katılan akademisyenlere, öğrencilere ve misafirlere belge takdimi yapıldı. Organizasyon, hem üniversite temelli bir kültürel araştırma süreci hem de yerel mutfağın turizme kazandırılmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Kaynak : PHA
