Depremin yaraları henüz sarılamadı, ekonomi çöktü, borç rekor kırdı…
6 Şubat depremlerinin ardından ağır yıkım yaşayan Adıyaman, bugün Türkiye’nin kredi kartı borcunda zirveye yerleşti. Alım gücü eriyen, geliri düşen vatandaş kredi kartına yüklenirken, icralık dosyaların sayısı her geçen gün artıyor. Kentte ise ticari hayat can çekişiyor.
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Meclis Başkanı Gani Bereket, kentin içinde bulunduğu tabloyu rakamlarla gözler önüne serdi:
“TÜİK verilerine göre Adıyaman, kredi kartı borcu artışında yüzde 79,1 ile Türkiye genelinde ilk sırada. Hiç iyi şeylerle anılmıyoruz. Yatırım yok, istihdam yok, üretim yok. Hep yerimizde sayıyoruz. Esnafımız konteyner dükkânlarda ayakta kalmaya çalışıyor, OSB’de üretim her geçen gün düşüyor, kalifiye eleman yok, gelir yok ama borç var.”
1 AYDA 53 MİLYON TL TRAFİK CEZASI KESİLDİ
Bereket, kentteki ekonomik darboğazın çarpıcı bir göstergesine daha dikkat çekti:
“Düşünün, Adıyaman gibi borç batağında olan bir kentte, sadece 1 ayda kesilen trafik cezası 53 milyon 44 bin TL. Bu para bir ayda esnafın kasasına girmiyor bile. Bu tablo sürdürülebilir değil.”
DEPREM BÖLGESİ BORÇTA İLK DÖRTTE
TÜİK verilerine göre kredi kartı borç artışında deprem illeri alarm veriyor; Adıyaman: %79,1, Kahramanmaraş: %77,1, Hatay: %70,4, Malatya: %70,1
Türkiye genelinde ise tablo daha da endişe verici. Nüfusun yarısı bankalara borçlu, kişi başı ortalama borç: 123 bin TL., Kredi kartı borcu: 2 trilyon 649 milyar TL., Kredi kartı borçlusu sayısı: 40,1 milyon kişi Kişi başına kart borcu: 66 bin TL. Öte yandan Kredili Mevduat Hesapları (KMH) bakiyesi yüzde 83 artarak 670 milyar TL’ye ulaşırken, geri ödenemeyen ihtiyaç kredisi oranı da yüzde 5,2’ye çıktı.
“ADIYAMAN TEK BAŞINA AYAĞA KALKAMAZ”
Adıyaman’ın Güneydoğu Anadolu’nun en fakir ili haline geldiğini vurgulayan Bereket, çözüm için net çağrıda bulundu:
“Bu sorun yerel imkânlarla çözülemez. Adıyaman ciddi destek almadan ayağa kalkamaz. Devletimiz acilen sanayi yatırımlarını teşvik etmeli, vergi ve sigorta indirimi sağlamalı, düşük faizli kredi ve can suyu destek paketlerini hayata geçirmelidir.”
KENT EKONOMİSİ ALARM VERİYOR
Depremin yarattığı yıkımın üzerine eklenen ekonomik kriz, Adıyaman’da ticareti durma noktasına getirdi. Üretimin gerilediği, işsizliğin arttığı, borçların ise katlandığı kentte, gözler artık Ankara’dan gelecek somut adımlara çevrildi.
Adıyaman’ın yeniden eski günlerine dönebilmesi için devlet desteği artık bir tercih değil, zorunluluk.
DEPREM BÖLGESİ ADIYAMAN’DA SESSİZ EKONOMİK ÇÖKÜŞ
Adıyaman Baro Başkanı Avukat Bilal Doğan, şöyle konuştu:”Asrın felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat depremlerinin ardından Adıyaman’da sadece binalar değil, hayatlar da yıkıldı. Depremin ardından geçen zamana rağmen şehirde ekonomik yaralar derinleşerek büyüyor.
Alım gücü her geçen gün biraz daha erirken, vatandaş geçimini kredi kartlarıyla sağlamaya çalışıyor. Kredi kartı borçları yaklaşık %80 artmış durumda. İcra dosyaları ise 9 binden 18 bine fırlamış halde.
İŞ YOK, GELİR YOK, UMUT İSE HER GEÇEN GÜN BİRAZ DAHA AZALIYOR.
Küçük esnaf kepenk indiriyor, aileler temel ihtiyaçlarını bile borçla karşılıyor. Barınma sorunu, yüksek kiralar, artan gıda fiyatları ve işsizlik Adıyaman halkını nefessiz bırakıyor.
Adıyaman’da icralık olan kişi sayısı 2023 yılında 9137, 2024 yılında 16.273 ve 2025 yılında Kasım ayı itibarıyla 18.181 dosya sayısı ile büyük bir artış göstermiştir. Bu rakamlar kentte halkın alım gücünün düştüğü, borç ve faiz batağında olduğunu gösteriyor. Bütün bu olumsuzluklar aile hayatını boşanmalarla, çocukların eğitimden uzaklaşması, madde bağımlılığı ve suç oranlarının da artışı ile sosyal olarak çöküşün işareti olarak karşımıza çıkıyor.
Deprem fiziksel yıkımı beraberinde getirdi, ama asıl enkaz bugün sofralarda, cüzdanlarda ve yarın kaygısında büyüyor. Adıyaman destek bekliyor. Unutulmamak, yalnız bırakılmamak istiyor. Deprem bölgesi kaderine terk edilmemeli.”
BOŞANMA DAVALARI ARTTI
Adıyaman’da 6 Şubat depremlerinin ardından yaşanan büyük acılar, kayıplar ve sonrasındaki yıkımlara bağlı olarak gelişen sosyal ve ekonomik travmaların da etkisiyle her yaştan ve farklı farklı meslekten çiftlerin boşanma oranlarında artış olduğu gözlemlendiğini belirten Adıyaman Barosu Başkanı Av. Bilal Doğan, şöyle konuştu:
“Adıyaman’da, 6 Şubat öncesi bir Aile Mahkemesi iki hakim ile çalışırken depremin hemen ardından boşanma ve aile içi sorunların görüşüldüğü davaların artması nedeniyle 3. Aile Mahkemesi’nin kurulması gündeme geldi. Herkes yaşanan ekonomik sıkıntılar, işsizlik, 21 metrekarelik konteynerdeki yaşam mücadelesi ve strese bağlı artan psikolojik sorunlarla birlikte ayrılıkla sonuçlanan mahkemeler boşanmalar arttı. Adıyaman 1. Ve 2. Aile Mahkemelerinde 2022 yılında 393, 2023 Yılında 696, 2024 Yılında 876 ve 2025 yılında 826 boşanma davası görülürken Gölbaşı ilçesinde 2023 yılında 123, 2024 yılında 152 ve 2025 yılında 132 boşanma, Besni ilçesinde 2023 yılında 172, 2024 yılında 175, 2025 yılında 185 boşanma ve Kahta ilçesinde ise, son üç yılın toplamında 966 boşanma davası görüldü. Kahta ilçesini 2025 yılında yaklaşık 300 boşanma dersek Adıyaman genelinde bu rakam 2025 yılında toplam 1443 kişiye ulaşmıştır. Bu sonuçlar memleketimizin yaşadığı ekonomik durumun sonrasında geldiği yeri açık bir şekilde ortaya koymaktadır.”
