Esasında konuşmak, insanlar arasındaki iletişimi sağlamak, muhabbeti ve karşılıklı anlaşıp kaynaşmayı sağlayan, biz kullarına Allah Zülcelal hazretlerinin ilahi bir lütfüdür. Daha açık bir ifadeyle biz insanların duygu ve düşüncelerini, arzu ve isteklerini konuşarak ifade ederler. Şüphesiz bir insanın kullandığı dil ve üslup o kimsenin hayatını başarılı kılabildiği gibi, aynı zamanda da aynı zamanda hüsrana da uğratabilir.bir insanın dilini muhafaza etmesi bizzat Resulullah tarafından cenneti elde etme vesilesi olacağını beyan etmiştir.
Şöyleki peygamber (s.a.v) efendimiz bir hadisi şerifinde şöyle buyurmaktadır (KİM BANA İKİ ÇENESİ ARASINDAKİ DİLİ İLE İFFET VE NAMUSUNU KORUMA SÖZÜ VERİRSE, BENDE ONA CENNET SÖZÜ VERİRİM) buhari zikak 23
Yine bir başka hadisi şerifte (EN FAZİLETLİ KİMDİR?) sorusuna ise peygamber (s.a.v.) efendimiz (DİLİNDEN VE ELİNDEN MĞSLĞMANLARIN EMNİYETTE OLDUĞU KİMSEDİR.) cevabını vermiştir. Buhari iman 4,5
İnsanlarla konuşurken, açık ve anlaşılır bir şekilde karşındakinin seviyesine göre konuşmalı, icap ederse önemli görülen ifadeler tekrar edilmelidir. Kendi kendine bilgiçlik, taslayıp ve kendini başkalarına karşı üstün gösterme gayesiyle, yapmacık konuşmalarda bulunmak veya karşındakilerin anlayamadıkları kelimelerle onlara karşı hitap etmekten şiddetle kaçınılmalıdır.
Aziz muhterem ve sevgili peygamberimiz (s.a.v.) efendimiz şöyle buyurmuştur ( ŞÜPHESİZ Kİ ALLAH TEALA, SIĞIRIN OTU YERKEN AĞZINDA EVİRİP ÇEVİRDİĞİ GİBİ SÖZÜ AĞZINDA EVİRİP ÇEVİREREK, LÜGAT PARALAYAN KİMSELERE BUĞZEDER) buyurmuştur. Ebu Davut edep 94
İnsanlar tertemiz duygular içinde daima şefkat ve merhamet hisleriyle konuşmalıdır. Bağırıp çağırmak suretiyle yüksek sesle konuşmamalıdır. Daima karsındakiyle kavga eder gibi yüksek sesle değil daima alçak sesle mütevazi bir üslupla, kırıcı değil yapıcı ve ağır ağır bir üslup kullanılmalıdır.
Allah zül celal hazretleri kuranı kerimin isra suresi 53. Ayetinde şöyle buyuruyor (EY RESULUM KULLARIMA SÖYLE ARALARINDA KONUŞURLARKEN EN GÜZEL KELİMELERİ KULLANSINLAR, ÇÜNKÜ ŞEYTAN KÖTÜ KELİMELER KIRICI SÖZLER SÖYLEMEK SURETİYLE ARALARININ AÇILMASINI İSTER. ŞÜPHESİZ Kİ ŞEYTAN İNSANLARIN AÇIKÇA BİR DÜŞMANIDIR O HALDE ONLAR, DÜŞMANLARI OLAN ŞEYTANIN KANDIRMALARINA UYARAK ARALARINI BOZACAK, HUZURLARINI KAÇIRACAK ŞEKİLDE KONUŞMASINLAR)
Yine Allah zül celal hazretleri, kuranı kerimin kaf suresi ayet 18 de şöyle buyurmaktadır. (İNSAN, HİÇBİR SÖZ SÖYLEMEZ Kİ, YANINDA ONU GÖZETLEYEN YAZMAYA HAZIR BİR MELEK BNULUNMASIN ) burada bu ayeti kelime açıkça ifade ettiği gibi bir insanın kendisine bahşedilmiş olan hayatın kelime kelime hesabını vereceğini dikkat çekmiştir.
Peygamber (s.a.v.) efendimizde şöyle buyurmuştur (ALLAHA VE AHİRET GÜNÜNE İNANAN YA HAYIR SÖYLESİN YADA SUSSUN ) buhari edep 31,85
Kişinin helal mı haram mı, güzel mi çirkin mi, hayır mı şer mi henüz tam olarak kestirmediği bir sözüde söylemeside konuşma adabına aykırıdır. Bu huasusta yüce peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur (KUL İYİCE DÜŞÜNÜP TAŞINMADAN BİR SÖZÜ SÖYLEYİVERİRDE BU YÜĞZDEN CEHENNEMİN DOĞYU İLE BATI ARASINDAN DAHA UZAK BİR YERİNE DÜŞER GİDER ) buhari rihgak 23
Atalarımızda bin düşün bir söyle der ya
İkili ilişkilerde insanı daima müşkül duruma sokacak manasız ve anlamsız sözlerden kaçınmak dostlukların devamı açısından fevkalade ehemmiyete haizdir.
Yüce peygamber efendimiz (s.a.v.) de bir hadisi şerifinde yine şöyle buyuruyor( ÖZÜR DİLEMEK ZORUNDA KALACAĞIN BİR SÖZÜ SÖYLEME ) buyurmuştur. ibni mace suhd 15
Allah resulu söyle buyurmuştur (İNSAN SABAHLAYINCA BÜTÜN AZALARI DİLE MÜRACAAT EDER, VE ADETA ONA ŞÖYLE DERLER BİZİM HAKLARIMIZI KORUMAKTA ALLAHTAN KORK, BİZ ANCAK SENİN SÖYLEYECEKLERİNCE CEZA GÖRÜRÜZ BİZSANA BAĞLIYIZ. EĞER SEN DOĞRU OLURSAN BİZDE DOĞU OLURTUZ EĞER SEN EĞRİLİR YOLDAN ÇIKARXZSAN BİZDE SANA UIYAR SENN GİBİ OLURUZ ) tirmizi züht 61
Yine Allah zül celal hazretleri, kuranı kerimin el ahzap suresi ayet 70 -71 de söyle uyarıda bulunuyor ya ( EY İMABN EDEB-NLER ALLAHTAN KORKUN VE DOĞRU SÖZ SÖYLEYİN Kİ ALLAH AMELLERİNİZİ SALİH HALE GETİRSİN VE GÜNAHLARINIZI BAĞIŞLASIN)
Saygıdeğer okurlarım yukarda ayet ve hadislerle açıklamaya çalıştım. İnsanlar daima konuşmalarını iyice ölçüp biçip iyi bir düşündükten sonra söylemelidirler sorumluluğa düşmemeye gayret göstermelidirler. Saygılarımla.
